Z inicjatywy sekretarza stanu Janusza Kowalskiego – Pełnomocnika Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich zespół ekspercki zdefiniował obszary wymagające interwencji legislacyjnej, które w dalszej kolejności były przedmiotem analiz prowadzonych wspólnie przez przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz asumptem do wypracowania projektu przepisów w zakresie biometanu.

Cel projektu

Przedstawiciele sektora biometanu akcentują, że dla rozwoju tej branży konieczne jest stworzenie odpowiednich regulacji prawnych oraz dedykowanych instrumentów wsparcia.

Podkreślić należy, że ilości odpadów mogących służyć do wytwarzania biometanu oraz rosnące wartości produkcji roślinnej i zwierzęcej w Polsce powodują, że nasz kraj jest jednym z największych możliwych producentów biometanu w Unii Europejskiej. Dlatego konieczne jest stworzenie warunków prawnych umożliwiających wykorzystanie tego potencjału.

Główne zdefiniowane przez zespół ekspercki obszary wymagające zmiany

Wprowadzenie definicji legalnej biometanu. Skuteczne uruchomienie rynku biometanu w Polsce wymaga zdefiniowania podstawowych pojęć prawnych. W tym zakresie niezbędne jest zdefiniowanie pojęcia biometanu, które umożliwi zagospodarowanie na cele gazowe istniejącego potencjału zarówno biogazowni rolniczych, jak i innych źródeł, w tym różnego rodzaju osadów ściekowych z oczyszczalniach ścieków na terenie całego kraju.
Wprowadzenie instrumentów operacyjnego wsparcia wytwarzania biometanu. Zapewnienie dynamicznego rozwoju rynku biometanu w Polsce wymaga uruchomienia odrębnego instrumentu wsparcia, dedykowanego produkcji biometanu z różnych surowców oraz uwzględniającego uwarunkowania techniczne i ekonomiczne. Rekomendowany model wsparcia opiera się na sprawdzonej już w polskich realiach prawnych koncepcji dwustronnego kontraktu różnicowego (ang. contract for difference, CfD), która jest z powodzeniem stosowana w przypadku obecnie funkcjonującego systemu wparcia dla OZE.
Integracja instalacji biometanowych z siecią gazową. Jednym z kluczowych elementów umożliwiających szybkie uruchomienie sektora wytwarzania biometanu w Polsce, obok systemu wsparcia tego rodzaju działalności, jest zapewnienie technicznych możliwości wprowadzania tego rodzaju odnawialnego paliwa gazowego do dystrybucyjnych oraz przesyłowych sieci gazowych w Polsce. Mając na uwadze szereg wyzwań natury technicznej związanych z możliwością przyłączenia instalacji biometanowych do sieci oraz transportu nimi biometanu, rekomenduje się wprowadzenie prawnej możliwości stosowania dedykowanych taryf przesyłowych i dystrybucyjnych obejmujących odbiorców końcowych biometanu.
Ułatwienia w procesie inwestycyjno-budowalnym. Ważnym elementem umożliwiającym rozwój instalacji biometanowych są procedury związane z procesem inwestycyjno-budowlanego w instalacje biometanowe (m.in. decyzji środowiskowej, pozwolenia na budowę i pozwolenia na użytkowanie). Usprawnienia w tym zakresie mają na celu znaczące przyspieszenie i ułatwienie prowadzenia inwestycji w zakresie tego typu instalacji zapewniających dostawy odnawialnego paliwa gazowego.
Wykorzystanie biometanu w celu realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. Począwszy od 2023 sektor transportowy staje przed koniecznością wykorzystywania tzw. biopaliw II generacji lub dodawania do paliw ciekłych tzw. biokomponentów II generacji pochodzenia odpadowego. W celu utrzymania konkurencyjnej pozycji na rynku wspólnotowym, kluczowym jest zapewnienie możliwości wykorzystywania biokomponentów rodzimej produkcji wykorzystującej w tym zakresie krajowy potencjał sektora rolno-spożywczego. Polski biometan wytwarzany z biodegradowalnych substratów pochodzenia odpadowego oraz z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju stanowi odpowiedź na to zapotrzebowanie.

Konsultacje z Ministerstwem Klimatu i Środowiska

Przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod przewodnictwem sekretarza stanu Janusza Kowalskiego odbyli szereg spotkań roboczych, podczas których analizowano zdefiniowane przez zespół ekspercki obszary wymagające interwencji ustawodawcy. W rezultacie, w porozumieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska, wypracowano projekt przepisów, który ma ułatwić rozwój sektora biometanu w Polsce.

Etap prac legislacyjnych

8 maja 2023 r. – Projekt wpłynął do Sejmu – druk nr 3279

24 maja 2023 r. – Skierowano do I czytania w komisjach projekt trafił do Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

15 czerwca 2023 r. – I czytanie w komisjach

15 czerwca 2023 r. – Sprawozdanie komisji druk nr 3372

16 czerwca 2023 r. – II czytanie na posiedzeniu Sejmu

7 lipca 2023 r. – III czytanie na posiedzeniu Sejmu

11 lipca 2023 r. – Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu

28 lipca 2023 r. – Stanowisko Senatu

16 sierpnia 2023 r. – Sprawozdanie komisji druk nr 3584

17 sierpnia 2023 r. – Rozpatrywanie na forum Sejmu stanowiska Senatu

18 sierpnia 2023 r. – Ustawę przekazano Prezydentowi do podpisu