Z inicjatywy sekretarza stanu Janusza Kowalskiego – Pełnomocnika Rządu ds. Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich zespół ekspercki przygotował propozycje zmiany przepisów w zakresie spółdzielni energetycznych

Cel projektu

Celem proponowanych zmian w ustawie o odnawialnych źródłach energii oraz w niektórych innych ustawach jest stworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju energetyki rozproszonej na terenach wiejskich i miejsko-wiejskich w formie spółdzielni energetycznej. Przygotowane przepisy mają ułatwić tworzenie i funkcjonowanie tej formy lokalnego zrzeszenia, a także zachęcić podmioty do angażowania się w tego rodzaju inicjatywy.

Rozwój energetyki rozproszonej na obszarach wiejskich, które zajmują niemal 93% powierzchni Polski, jest niezbędnym elementem ich transformacji energetycznej, pozwala bowiem osiągnąć niezależność energetyczną oraz zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa energetycznego.

Rozwój spółdzielczości energetycznej, która wykorzystuje energię odnawialną, pozytywnie wpłynie także na uwarunkowania społeczne i gospodarcze obszarów wiejskich. Członkostwo w spółdzielni energetycznej pozwala bowiem na obniżenie kosztów dystrybucji energii i pozyskania jej w takiej cenie, jaka wynika z kosztów zrealizowanej inwestycji OZE oraz jej bieżącej obsługi. W konsekwencji zaoszczędzone środki finansowe mogą być wykorzystane na rozwój terenów wiejskich. Nie można zapominać także tego, że oparcie się na odnawialnych źródłach energii jest istotnym czynnikiem z punktu widzenia ochrony klimatu i środowiska.

Główne założenia

Doprecyzowanie definicji legalnej spółdzielni energetycznej oraz przedmiotu jej działalności poprzez wskazanie, że jej przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub biogazu rolniczego, lub biometanu, lub ciepła ze źródeł odnawialnych w instalacjach odnawialnego źródła energii, a następnie obrót nimi lub ich magazynowanie wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej lub jej członków.
Doprecyzowanie zakresu podmiotowego spółdzielni energetycznej poprzez określenie, że jej członkiem jest podmiot, którego instalacja jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej, elektroenergetycznej, lub sieci dystrybucyjnej gazowej, lub sieci ciepłowniczej, a także podmiot, do którego biogaz lub biogaz rolniczy lub biometan ze źródeł odnawialnych są dostarczane w inny sposób niż za pośrednictwem sieci dystrybucyjnej gazowej.
Zmiana obszaru działania spółdzielni energetycznej poprzez definiowanie tego obszaru za pomocą punktów poboru energii wytwórców i odbiorców będących członkami tej spółdzielni energetycznej, miejsc przyłączenia do wydzielonej sieci dystrybucyjnej ciepłowniczej lub gazowej wytwórców i odbiorców ciepła lub biogazu lub biogazu rolniczego lub biometanu, a także miejsc wytwarzania oraz zużycia biogazu lub biogazu rolniczego lub biometanu.
Doprecyzowanie kwestii umów zawieranych przez sprzedawcę energii z poszczególnymi członkami spółdzielni energetycznej, a także z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego.
Uproszczenie sprawozdawczości spółdzielni energetycznych poprzez wykorzystanie tworzonego centralnego systemu informacji rynku energii, a także zasad prowadzania wykazu spółdzielni energetycznych przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa poprzez prostowanie z urzędu wpisów w rejestrze spółdzielni energetycznych zawierających oczywiste błędy.
Doprecyzowanie zasad rozliczeń pomiędzy spółdzielnią energetyczną, a sprzedawcą poprzez wskazanie, że rozliczenia realizowane są przez jednego sprzedawcę na podstawie umowy kompleksowej zawartej z każdym odbiorcą energii elektrycznej danej spółdzielni energetycznej z uwzględnieniem odpowiedniej ilości energii elektrycznej wytworzonej przez spółdzielnię energetyczną lub jej członków.
Doprecyzowanie zakresu działalności spółdzielni rolników poprzez wskazanie, że spółdzielnie rolników mogą prowadzić również działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła lub biogazu lub biogazu rolniczego lub biometanu w instalacjach odnawialnego źródła energii, które stanowią własność spółdzielni rolników lub jej członków, a także w zakresie obrotu nimi lub ich magazynowania.
Wprowadzenie ułatwień dla przyłączania nowych źródeł OZE działających na rzecz spółdzielni energetycznych. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej nie będzie mogło odmówić wydania warunków przyłączenia dla instalacji odnawialnego źródła energii, która będzie wytwarzać energię elektryczną w ramach spółdzielni energetycznej po spełnieniu określonych warunków, w tym jeśli moc instalacji będzie dostosowana do potrzeb odbiorców spółdzielni energetycznej oraz umożliwi godzinowe bilansowanie ilości wytwarzanej i zużywanej energii w ramach tej spółdzielni energetycznej.
Ułatwienie nabywania przez jednostki samorządu terytorialnego energii poprzez zwolnienie z obowiązku stosowania prawa zamówień publicznych w przypadku zakupu energii od spółdzielni energetycznej, której jednostka samorządu terytorialnego jest członkiem.
Umożliwienie jednostkom doradztwa rolniczego aktywnego udziału w spółdzielniach energetycznych.

Etap prac legislacyjnych:

8 maja 2023 r. – Projekt wpłynął do Sejmu – druk nr 3279

24 maja 2023 r. – Skierowano do I czytania w komisjach: Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

15 czerwca 2023 r. – I czytanie w komisjach

15 czerwca 2023 r. – Sprawozdanie komisji druk nr 3372

16 czerwca 2023 r. – II czytanie na posiedzeniu Sejmu

7 lipca 2023 r. – III czytanie na posiedzeniu Sejmu

11 lipca 2023 r. – Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu

28 lipca 2023 r. – Stanowisko Senatu

17 sierpnia 2023 r. – Rozpatrywanie na forum Sejmu stanowiska Senatu

18 sierpnia 2023 r. – Ustawę przekazano Prezydentowi do podpisu

28 sierpnia 2023 r. – Prezydent podpisał ustawę

Pełen przebieg prac legislacyjnych dostępny: sejm.gov.pl